İtalya’da Matteo Renzi hükümeti tarafından hazırlanan “Italicum” isimli genel seçimleri düzenleyen yasa tasarısı geçtiğimiz temmuz ayında yürürlüğe girdi.

Koalisyon yerine tek parti iktidarını destekleyen yeni yasa kapsamında, genel seçimlerde yüzde 40‘ın üzerinde oy alan partinin Temsilciler Meclisi’nde 630 sandalyeden 340‘ını alması garantileniyor.

Hiç bir parti yüzde 40’a ulaşamazsa en çok oy alan iki parti, 2. turda karşı karşıya geliyor.

Son 69 yılda 63 kez hükümet kurulan İtalya’da yeni seçim yasasıyla siyasi istikrarın sağlanması hedefleniyor.

Söz konusu yasanın tartışma konusu olan kısmı ise mutlak çoğunluk için yüzde 40 oy oranın aranması, ki İtalya’da bu orana ulaşılmasına neredeyse imkansız gözüyle bakılıyor:

Peki bu aşamadaki risk nedir?

Milano Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Marco Cacciotto: “Çoğunluğun sağlanmasını için büyük bir bonus veriliyor, fakat İtalya’da olduğu gibi siyasi güçlerin parçalanması oyların yüzde 20’sini elde eden siyasi partinin parlamentonun alt kanadında sandalyelerin yüzde 55’ini alması anlamına geliyor.”

İki aşamalı seçim sistemi Fransa başta olmak üzere dünya çapında genel olarak yasama organlarının veya doğrudan Cumhurbaşkanı seçimleri için kullanılıyor. İtalya’da ise iki aşamalı sistem sadece belediye seçimleri için başvurulan bir yöntem.

Cacciotto: “Başlangıçta iki turlu oy sistemi planlanmamıştı, fakat sisteme dahil edilince, kanunun da hiç bir siyasi gücün çok düşük oy olarak bu bonusu almasına izin vermediği fark edildi. Zira sadece ikinci turda bonus verilebiliyor. “

Sistemi eleştirenlere göre sorun ikinci tura geçebilmek için asgari bir eşiğin belirlenmemiş olması, yani bonus sandalye sayının nasıl ve neye göre belirleneceği. İtalya Anayasa Mahkemesi şimdiye kadar parlamentoda temsil ilkesinin korunmasına öncelik vermişti.

Cacciotto: “Çoğunluk esasına dayanan sistemin olduğu ülkelerde kilit faktörün yönetilebilirlik ve temsilin daha az önem arz etmesidir.”

Mahkemeden çıkacak nihai karar İtalyan siyasetinin geleceğinde belirleyici bir rol oynayacak. Kanun gereği 2018’e kadar seçim gündemi olmasa da İtalya haziran ayına kadar erken seçime gitme riskiyle karşı karşıya. Siyasetçilerin önceliğiyse söz konusu kanunun yeni seçimlerden önce değişmesi.