Türkiye terör saldırıları ve anayasa değişikliğine odaklanmışken, Cenevre’de hayati önem taşıyan müzakereler yapılıyor.
Yarım asırdır çözüm bulunamayan Kıbrıs sorunu için Cenevre’deki BM merkezinde üç gün sürecek ve “karar anı” adı verilen müzakereler yapılacak.
Türkiye’ye “etkin ve fiili garantörlükten vazgeçin” baskısı
Kıbrıs Rum kesimi, AB ve Güvenlik Konseyi, Türkiye’ye “etkin ve fiili garantörlükten vazgeçin” baskısı yapıyor.
Uzmanlara göre, Türkiye bu baskılara yenik düşmez ve adadan askerlerini çekmeyi reddederse “barışçıl çözüme ulaşamamanın tek kaynağı” olarak gösterilecek. Türkiye’nin etkin garantörlüğünün olmaması 10 yıla kalmadan Kıbrıs‘ın Girit’e dönüşümü ve Türk vatandaşlarının vizesiz adaya girememesi olarak yorumlanıyor.
Kıbrıs Girit olmasın! pic.twitter.com/fmIH0nCjdf— Soner Polat (@spolat102) 4 janvier 2017
1960’ta imzalanan Zürih ve Londra Antlaşmaları kapsamında İngiltere, Yunanistan ve Türkiye gerektiğinde adaya askeri müdahalede bulunma hakkına sahip. Yerli halka göre durum böyle olunca barış anlaşmalarının çözüme ulaşması daha da zorlaşıyor.
Rus kesiminden Türkiye’ye: Askerlerinizi geri çekin
Garantör devlet olarak askeri gücünü Kıbrıs’ta bulundurması gereken Türkiye’nin adanın kuzeyinde 40 bine yakın askeri bulunuyor. Rum kesimi Türk askerlerinin çekilmesini talep ederken Ankara böyle bir geri adım atmak istemiyor.
Kıbrıs’taki toprak pazarlığı
Zorlu sorunlardan biri de Kıbrıs’taki toprak pazarlığı: Güney Kıbrıs Rum kesimi, 2004’te yapılan Annan Plan’na göre, Türk kesimin elindeki yüzde 36’lık toprağın yüzde 7’sini istiyor. Kıbrıs Türk tarafıysa, Rumların reddettiği Annan Planı’nın üzeriden 12 yıl geçtiğini belirterek, topraklarının yüzde 29’a inmesini öngören talebi kabul etmiyor.
Siyasi temsil
Halkın yüzde 20’sinin Kıbrıslı Türkler ve yüzde 80’nin Rumlardan oluşması Türklerin siyasi temsil konusundaki zayıflığını da ortaya koyuyor.
Kıbrıs Barış görüşmelerinde üzerinde anlaşılan harita … #ProtestoEdiyorum pic.twitter.com/84d7gnOEyw— ATSIZ (@ats_zlar) 16 décembre 2016
Tek çözüm dönüşümlü başkanlık
1960 Anayasası‘na göre Kıbrıs‘ın Cumhurbaşkanı Rum, yardımcısının Türk olması gerekiyor ve 7 Rum’a karşılık 3 Türk’ün yer aldığı bir bakanlar kurulu bulunuyor.
Kıbrıs Türk kesimine göre barışçıl bir çözüme ulaşmanın tek yolu, Bosna Hersek’te olduğu gibi dönüşümlü başkanlıktan geçiyor. Rum kesimi ise bu fikre karşı çıkıyor.