آنتونیو گوترش نخست وزیر سابق پرتغال، در حالی سکان دبیر کلی سازمان ملل را بدست می گیرد که میراث دشوار، حساس و سنگینی را از بان کی مون به ارث می برد. او در حالی دبیر کلی را بر عهده می گیرد که جهان شاهد بحران های عمیقی است.

جنگ داخلی در سوریه و تاثیرات جهانی آن، تنش های مداوم در روابط میان روسیه و غرب، گسترش ترور در مناطق مختلف جهان، رنج و گرفتاری پناهجویان، افزایش موج مهاجرت از آفریقا و آسیا به سوی اروپا، فقر رو به رشد در آفریقا و مشکلات زیست محیطی که آینده بشریت را تهدید می کند از جمله چالش های جدی پیش روی دبیر کل جدید است.

در مواجهه با این چالش ها، جهان از سازمان ملل انتظار ارائه راه حل های واقعی و عملی را دارد اما در سالهای اخیر عملکرد این سازمان مایوس کننده بوده است بطوری که نتوانسته ماموریت های خود را بخوبی به انجام برساند.

پرسش اکنون این است که آیا آقای گوترش می تواند همچون یک ناجی ظاهر شود؟

جورج ژوزف از سازمان خیریه کاریتاس سوئد می گویند: «به نظر من او بسیار صادق خواهد بود زیرا دانش عمیقی درباره این پست و همچنین پیچیدگی های واقعیت سیاسی جهان کنونی دارد. او باید بتواند جامعه جهانی را به سمت تعهد بیشتر و نه فقط شعارهای سیاسی هدایت کند. او باید به سمت اقدام واقعی حرکت کند و فقرا و مهاجران را در مرکز گفتمان و تلاش برای یافتن راه حل قرار دهد.»

آنتونیو گوترش نخست وزیر سابق پرتغال که مردی عملگرا شناخته می شود در ماه اکتبر گذشته به اتفاق آرا از سوی پنج عضو دائم شورای امنیت انتخاب شد. نخستین سخنرانی او در سازمان ملل گویای آغاز دوران جدیدی در این سازمان است.

آنتونیو گوترش دبیر کل جدید سازمان ملل متحد گفت: «با چشم انداز استقبال از حقوق بشر و با رویکردی جدی بر اساس ارزش هایی که حقوق بشر را نمایندگی می کند، معتقدم که می توانیم گرایش رو به زوال به حقوق بشر را که در سطح بین المللی شاهدش هستیم، تغییر دهیم.»

پرسش این است که آیا مردی که نخست وزیری پرتغال و همچنین مسئولیت هدایت کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد را به مدت ۱۰ سال برعهده داشته است می تواند روح تازه ای به کالبد سازمان ملل متحد بدمد؟ از نظر بسیاری از تحلیل گران او دارای چنین ظرفیتی است.

مشکل بزرگ پیش روی او اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند که سیاست ها را به او دیکته می کنند و محدوده اختیارات او به همین خاطر چندان گسترده نیست. با این حال نقش او از همیت بسزایی برخوردار است و برخی تحلیل گران امیدوارند که او بتواند همچون پطرس غالی یا کوفی عنان دبیر کل های سابق در موضوعات حساس بطور مستقل تری عمل کند.