عملیات بازپس گیری شهر موصل در جریان است و سازمان عفو بین الملل زنگ خطر را درباره تاثیری که درگیری های مسلحانه در عراق بر غیر نظامیان دارد، به صدا درآورده است. این سازمان در “گزارشی که روز سه شنبه (۱۸ اکتبر) منتشر کرده”: https://www.amnesty.org/download/Documents/MDE1449622016ENGLISH.PDF نسبت به وضعیت کسانی که به دنبال عملیات باز پس گیری شهر موصل در عراق از نیروهای داعش، از خانه و کاشانه شان آواره می شوند، هشدار داده است و گفته که آزادسازی موصل ممکن است منجر به فاجعه انسانی بشود.
ویلیام اسپیندلر، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان می گوید: «این ترس وجود دارد که عملیات آزادسازی موصل منجر به یک فاجعه انسانی، و یکی از بزرگترین بحرانهای بشری مربوط به آوارگی طی سالهای اخیر بشود. در حال حاضر ۳.۳ میلیون عراقی از خانه و کاشانه شان آواره شده اند، یعنی از هر ۱۰ نفر از جمعیت عراق یک نفر آواره است. سازمان های بشردوستانه پیش بینی می کنند که بیش از یک میلیون نفر بر اثر عملیات بازپس گیری موصل، دومین شهر بزرگ عراق آواره شوند.»
Civilians displaced from #Mosul_Offensive tell of fear & destruction https://t.co/1ymTjyA8ey pic.twitter.com/8bkWEg32Qm— UN Refugee Agency (@Refugees) 18 octobre 2016
تا کنون حدود ۶۰ اردوگاه برای بیش از یک میلیون نفری که از خانه و کاشانه شان آواره شده اند، در نظر گرفته شده است.
در حالیکه نیروهای داعش مانع از خروج ساکنان شهر موصل شده اند، یکی دیگر از نگرانی های سازمانهای بین المللی این است که چگونه غیرنظامیان بتوانند در امنیت فرار کنند و از سوی نیروهای ارتش عراق یا شبه نظامیان دیگر تهدید نشوند.
سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان تاکید می کند که نباید مانع خروج ساکنان شهر موصل از این شهر شد، وی می افزاید:«این افراد باید به مناطق امن، از جمله اردوگاههای اضطراری دسترسی داشته باشند. این اردوگاهها باید در فاصله کمی از خط مقدم جنگ باشد. نیروهای نظامی هم نباید در این اردوگاهها حضور داشته باشند.»
طبق گزارش سازمان عفو بین الملل پیش از این شبه نظامیان عراقی مرتکب جنایات جنگی و دیگر موارد نقض حقوق بشر شده اند. این گزارش بر اساس مشاهدات حدود ۴۷۰ غیر نظامی که بهنگام آزاد سازی شهر فلوجه در ماه ژوئن از این شهر فرار کرده بودند، منتشر شده است. در این گزارش آمده که عربهای سنی که اکثریت شهر موصل را تشکیل می دهند، مورد حملات وحشیانه و انتقام جویانه شبه نظامیان و نیروهای نظامی شیعه قرار گرفته اند. از سوی دیگر نخست وزیر عراق اعلام کرده که جاده ها برای فرار شهروندان از موصل امن است.
همزمان رسانه های دولت اسلامی (داعش) ویدئویی منتشر کرده اند که در آن ساکنان شهر موصل در آرامش به سر می برند.