ایده ابتدایی تردد آزاد با طرح ایجاد جامعه اقتصادی اروپا شکل گرفت اما سی سال زمان برای تحقق آن لازم بود. اعتصاب های جاده ای در سال ۱۹۸۴ که با اختلال تردد در مرز میان فرانسه و ایتالیا همراه بود به روند شکل گیری آن سرعت بخشید. پنج کشور فرانسه، هلند، آلمان، لوکزامبورگ و بلژیک چهاردهم ژوئن ۱۹۸۵ توافقنامه ای را برای برداشتن محدودیت های مرزی در لوکزامبورگ امضاء کردند که پیمان شنگن لقب گرفت.

این پیمان یازده سال بعد در روز بیست و ششم مارس ۱۹۹۵ اجرایی شد. هفت کشور عضو اتحادیه اروپا از جمله اسپانیا و پرتغال محدوده شنگن را تشکیل دادند و اقدام به برداشتن موانع و کنترل های مرزی در داخل این محدوده کردند.

منطقه شنگن که ابتدا پنج عضو داشت با پیوستن دیگر کشورهای اروپایی گسترش یافت و اکنون بیست و شش کشور را شامل می شود. در این محدوده که چهار میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد، ۴۱۷ میلیون اروپایی زندگی می کنند. از بیست و هشت عضو اتحادیه اروپا بیست و دو کشور به شنگن پیوسته اند و چهار کشور دیگر قرار است به زودی به این پیمان بپیوندند. ایرلند و بریتانیا دو عضو اتحادیه اروپا هستند که همچنان خارج از این حوزه