پایتخت کشورهای رومانی، بلغارستان و مجارستان، طی روزهای گذشته صحنه تظاهرات ضد دولتی بود. با این اعتراض ها بنظر می رسد دولت های این سه کشور، مشکلاتی جدی پیش روی خود داشته باشند چرا که دیگر نمی توانند از گسترش اطلاعات در سطح جامعه جلوگیری کنند.

در تمامی این تظاهرات، از شبکه های اجتماعی و اینترنت برای اطلاع رسانی بهره گرفته شده بود.

به تازگی، در برخی از کشورهای اروپای شرقی مالیات هایی برای کاربران اینترنت تعیین شده و همین امر، یکی از دلایل گسترش این اعتراض های خیابانی است. این مالیات ها پس از آن مطرح شد که دولت روسیه در این کشور اعلام کرد محدودیت هایی را برای کاربران و شبکه های اینترنت ایجاد می کند.

تظاهرکنندگان در مجارستان، دولت ویکتور اوربان، ر را به طرفداری از روسیه و تمایل وی به نزدیکی با این کشور متهم می کنند. معترضان می گویند این کشور عضوی از اروپاست و خواهان نزدیکی بیشتر به اتحادیه اروپا هستند. این اعتراض ها به حدی بود که نخست وزیر مجارستان مجبور با بازپس گیری لایحه خود از مجلس شد.

در رومانی، این اعتراض ها به تظاهرات علیه نحوۀ کار دولت در انتخابات ریاست جمهوری اخیر تبدیل شد. معترضان می گویند به دلیل محدودیت های ایجاد شده از سوی دولت، رای دهندگان نتوانستند در این انتخابات حضور یابند.

برخی از فعالان سیاسی و اجتماعی، از شبکه های اجتماعی برای دعوت از مردم برای حضور در این انتخابات استفاده کرده بودند و بهمین دلیل، محدودیت برای کاربران را غیرقابل قبول می دانند.

لوسین ماندروتاف روزنامه نگار و فعال در شبکۀ اجتماعی، بهمین منظور صفحه ای را قبل از انتخابات براه انداخته بود که در عرض کمتر از دو هفته، مخاطبان این صفحه، از ۱۰ هزار عضو، به ۶۸ هزار عضو افزایش پیدا کرد. این روزنامه نگار رومانیایی می گوید: “پیش تر، تلویزیون در ردیف اول اطلاع رسانی بود. تلفن های هوشمند و رایانه های همراه در ردیف دوم قرار داشتند. حالا جای اینها عوض شده چرا که کارآیی بیشتری دارند. وسایل ارتباط جمعی جدید قدرت بیشتری به دست آورده اند چرا که در مقابل یک تلویزیون، مردم غیرفعال هستند و به آنها چگونه فکر کردن و چطور تصمیم گرفتن القا می شود اما وسایل ارتباطی نوع دوم، به مردم یاد می دهند چطور انتخاب کنند و چگونه ارادۀ خود را تحمیل کنند.”

با استفاده از این وسایل ارتباط جمعی جدید و شبکه های اجتماعی، مردم به اخبار و اطلاعات دسترسی دارند و نمی توان چیزی را از آنها مخفی کرد. خیابان های بوداپست، روز دوشنبه مملو از کسانی بود که برای اعتراض به فساد دولت به خیابان آمده بودند و خواهان برقراری دموکراسی بودند. برگزار کنندگان این تظاهرات، برای کشاندن مردم به خیابان ها از اینترنت و شبکه های اجتماعی بهره برده بودند.

یکی از شرکت کنندگان از اهمیت شبکه های اجتماعی برای همه اقشار در این کشور می گوید و معترض دیگری هم اضافه می کند:“بزرگسالان هم بیشتر از قبل، به شبکه های اجتماعی می پیوندند تا از این طریق در جریان اخبار جامعه قرار بگیرند. ما از این طریق می توانیم خواسته هایمان را به گوش دیگران برسانیم.”

محدود کردن فعالیت و کاهش دسترسی به اطلاعات از طریق شبکه های اجتماعی می تواند یکی از دلایل مهم تعیین مالیات برای کاربران اینترنتی از سوی برخی از این کشورها باشد. امری که مخالفان آنرا زیرپا گذاشتن دموکراسی و برخلاف قوانین گردش آزادانۀ اطلاعات در اروپا می دانند.

با اینحال و علیرغم تلاش برای محدود کردن اینترنت، هنرمندان، دانشجویان و فعالان مدنی و سیاسی اقدام به گسترش شبکه های اجتماعی کرده اند. زسولت وارادای، موسس یکی از شبکه های اجتماعی در مجارستان که کاربران زیادی دارد، قرار است به زودی سایتی را راه اندازی کند که کاربران در آن بتوانند دیگران را از آنچه در کشور می گذرد، باخبر کنند.

تظاهرات خیابانی و اعتراض های مردمی روز به روز اهمیت بیشتری می یابد و دولت ها دیگر نمی توانند به این اعتراض ها بی تفاوت باشند. این اعتراض ها سقوط دولت ها را در برخی از این کشورها به دنبال داشته که از آنجمله می توان به برکناری دولت پیشین بلغارستان در اعتراض به افزایش بهای برق اشاره کرد.

مردم در بیشتر کشورهای کمونیست سابق، در اروپای شرقی، قدرت اینترنت و شبکه های اجتماعی را فهمیده اند و از آن برای اعلام نارضایتی خود بعنوان یک اهرم مهم استفاده می کنند.