20 Ocak’ta seçilen Orta Afrika Cumhuriyeti’nin yeni Devlet Başkanı Catherine Samba Panza, ilk resmi yurt dışı ziyaretini komşu Kongo Cumhuriyeti’ne yaptı.
Kongo Cumhuriyet’i, Orta Afrika’da yaşanan siyasi kaosun ve sivillere uygulanan şiddetin bir son bulması için aktif arabulucu rolünü üstleniyor.
Geçtiğimiz yıldan bu yana devam eden Hristiyan ve Müslüman milisler arasında yaşanan çatışmalar, sivillerin günlük yaşamını olumsuz etkiliyor. Yaklaşık 4,6 milyon nüfusa sahip ülkede, çatışmalardan dolayı bir milyona yakın sivilin evlerini terk etmek zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Birleşmiş Milletler, özellikle azınlıkta olan Müslümanlara karşı soykırım yaşanabileceği endişesini belirtiyor.
François Chignac, euronews:
Sayın Başkan hoş geldiniz. Öncelikle Euronews’in sorularını cevaplamayı kabul ettiğiniz için teşekkür ederim. Ülkeniz, Afrika kıtasının son yıllarda gördüğü en ciddi krizi yaşıyor. İlk sorum, birkaç gün önce Uluslararası Ceza Mahkemesi savaş suçları için Orta Afrika’yı içine alan bir ön soruşturma başlattı. Bu soruşturmayı destekliyor musunuz?
Catherine Samba Panza, Orta Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı:
Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısı bu ön soruşturma ile ilgili beni bilgilendirdi. Ayrıca hükümetimizin desteğini istediler. Biz de açıkça bu soruşturmaya destek olacağımızı söyledik.
euronews:
Peki Sayın Başkan, eğer soruşturmayı yöneten savcılar askerleri sorgulamak ya da kovuşturma aşamasına dahil etmek isterse bu desteğiniz devam eder mi?
Catherine Samba Panza:
Yargı işini yapacaktır. Yürütmenin yargı üzerinde bir müdahalesi söz konusu olmaz.
euronews:
Daha da önemlisi eğer aktif bir siyasetçi tutuklanırsa?
Catherine Samba Panza:
Her birey yaptıklarından sorumludur. Hepsi bu. Bazı yetkililer suç oluşturabilecek hareketlerde bulunmuştur. Bu kişiler cevaplarını yargı önünde verecektir. Ben kimseyi korumaya çalışmıyorum. Ne kendimi, ne büyük çeteleri, ne de yozlaşmış siyasileri… Ülkenin bu hale gelmesine neden olanlar cevap verecek. Ben kimseyi korumayacağım. Herkes cevabını uluslararası mahkemede verecek.
euronews:
Sayın Başkan daha fazla askeri birliğe ihtiyacınız var mı? Fransa’dan, Avrupa Birliği’nden, Afrika Briliği’nden ya da Birleşmiş Milletler… .
Catherine Samba Panza:
Daha fazla askere ihtiyacımız var. Bu nedenle barış ve istikrarın sağlanması için operasyon yapılmasını istedik. Bu durumda realist olmamız gerekiyor. Bizim güvenlik probleminin var olduğu bütün hassas alanları kontrol altına alabilecek, yeteri kadar askeri gücümüz yok. Öncelikli ihtiyacımız daha fazla birliğin konuşlandırılması. Hava alanı bölgesine Avrupalı birlikler gelecek. Bu destek Sangaris operasyonundaki Fransız askerleri biraz rahatlatacak. Fakat, Avrupalı birlikler sadece belirli alanlara konuşlanacak. Şu ana kadar Afrikalı Misca birliği ve Sangaris operasyonuna katılan Fransız askerlerinin çekildiği alanlarda sorunlara şahit olduk. Yani bizim bütün alanı kuşatacak şekilde daha fazla birliğe ihtiyacımız var.
euronews:
Başkent Bangui’de yeniden güvenliğin sağlanması ne kadar zaman alır?
Catherine Samba Panza:
Bir ay içinde .
euronews:
Önceliğiniz bütün milislerin silahsızlandırılması mı?
Catherine Samba Panza:
Ortalıkta bir sürü yasa dışı silah geziniyor. Biz operasyonun zamana yayılmasını istedik. Zamanla bütün milislerin silahsızlandırılmasını amaçlıyoruz.
euronews:
Sayın Başkan, ülkede Hristiyanlar ve Müslümanlar arasında niye böylesine bir vahşet yaşanıyor? Bu ölümler, linçler… Bu zamana kadar barış içinde yaşayan bu iki topluluk bugün nasıl bu hale geldi?
Catherine Samba Panza:
En önemli neden fakirliktir. Çok ciddi bir fakirlik sorunu ile boğuşuyoruz. İşsizler, gençler çok çabuk kandırılabiliyor. Ayrıca siyasiler, bu hassas noktaları kendi adlarına çıkar olarak kullanıyor. Ne yazık ki bugün Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında böylesine olaylar patlak verdi. İşin gerçeği bu.
euronews:
Sayın Başkan ulusal uzlaşının yeniden kurulması gerekliliğinden bahsedebilir miyiz?
Catherine Samba Panza:
Tabii ki bir uzlaşının oluşması gerekiyor. Ulusal uzlaşı kesinlikle adım adım işleyen bir süreç. Bu işlemleri en temelinden harekete geçirmek için diyalog prensibini işletmek istiyoruz. Böylece Orta Afrika yeniden bir arada yaşamayı öğrenebilir. Ve ulusal bir diyalog tekrar kurulduğunda, bütün bu olaylar sona ermiş olacak. Oturup büyük grup terapileri yapmanın kimseye fayda vermeyeceğini düşünüyorum. Eğer insanlar en temelde anlaşamıyorsa grup terapileri uygulamak bir anlam ifade etmez.
euronews:
Ülkenin bölünmesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyen kötümser yorumlara ne dersiniz?
Catherine Samba Panza:
Ülkeme yardım etmek için elimde geleni yapacağım. Bir an olsun bu yardımı esirgemeyeceğim. Orta Afrika Cumhuriyeti’ni bölmek isteyen kim olursa olsun lanetliyorum. Bölmeye çalışanlar karşılarında beni bulur.
euronews:
Sayın Başkan, Uluslararası kamuoyu, komşu ülkeler ve Afrika Birliği seçilmenizi memnuniyetle karşıladı. Bugün ülkeyi kasıp kavuran bu krizi nasıl savuşturmayı düşünüyorsunuz?
Cathe